Najczęstsze pułapki w angielskim na maturze: sprawdź, czy ich nie popełniasz!

Fałszywi przyjaciele to jedno z największych wyzwań, przed którymi stają maturzyści przygotowujący się do egzaminu z języka angielskiego. Choć słowa mogą brzmieć podobnie w polskim i angielskim, ich znaczenie w obu językach bywa zupełnie inne. Błędy w użyciu takich słów są częste, ale na szczęście można je łatwo uniknąć, jeśli będziemy świadomi tych pułapek. Poniżej znajdziesz listę najczęściej mylonych słów na maturze, które mogą przysporzyć trudności, a także wskazówki, jak je zapamiętać i stosować poprawnie w egzaminie.

To jedna z tych klasycznych językowych pułapek, w które wpada wielu Polaków uczących się angielskiego. Wyraz „chef” brzmi niemal identycznie jak polskie „szef”, więc intuicyjnie chcemy go używać, mówiąc o swoim przełożonym. Niestety – to błąd!

W języku angielskim chef oznacza wyłącznie szefa kuchni – czyli profesjonalnego kucharza. Jeśli chcesz powiedzieć o osobie, która zarządza zespołem w pracy (niekoniecznie kuchennym), użyj słowa boss.

Poprawnie: My boss gave me a day off.
Błędnie: My chef gave me a day off. (chyba że pracujesz w restauracji! )

Dodatkowo warto znać inne warianty:

• manager – kierownik, osoba zarządzająca np. działem,

• supervisor – nadzorca, opiekun zespołu (często w bardziej technicznych branżach),

• team leader – lider zespołu.

Zapamiętaj:
Jeśli Twój „szef” nie nosi czapki kucharskiej – to na pewno boss, nie chef!

To kolejna zdradliwa para słówek, która potrafi zmylić – zwłaszcza że „pension” brzmi znajomo i wielu uczniów automatycznie przypisuje mu znaczenie „pensja”. Tymczasem w języku angielskim to zupełnie co innego!

Salary to regularna pensja, czyli wynagrodzenie, które otrzymujesz co miesiąc za swoją pracę.
Pension natomiast to emerytura – czyli pieniądze wypłacane po zakończeniu aktywności zawodowej, najczęściej z funduszu emerytalnego.

Poprawnie: He gets his salary at the end of the month.
Błędnie: He gets his pension at the end of the month. (chyba że już dawno przeszedł na emeryturę! )

Warto wiedzieć:

• Wage – to również forma wynagrodzenia, ale zwykle wypłacana tygodniowo lub za godziny pracy (np. w pracy fizycznej lub dorywczej).

• Pay – ogólne określenie na „zarobki” lub „wypłatę”.

Niby podobne, a jednak… zupełnie inne! Wiele osób uczących się angielskiego myli te dwa słówka, przez co z pozoru niewinny zakup w sklepie może zamienić się w małą językową wpadkę.

Lettuce to sałata – konkretne zielone warzywo liściaste, które często stanowi bazę do sałatki.
Salad to sałatka – gotowy miks warzyw (lub innych składników), często z dodatkiem sosu.

Poprawnie: I bought lettuce for the salad.
Błędnie: I bought salad for the salad. (To jakby powiedzieć „kupiłem sałatkę do sałatki” )

Pro tip:

• Jeśli chcesz powiedzieć, że jesz coś zdrowego, mówisz: I’m eating a salad.

• Jeśli mówisz o tym, co właśnie kroisz lub kupujesz jako składnik – wtedy to lettuce.

To jeden z tych fałszywych przyjaciół, który potrafi naprawdę namieszać w zdaniu. Zwłaszcza że słowo actual brzmi tak znajomo… ale wcale nie znaczy „aktualny”!

Current to aktualny, bieżący, czyli coś, co dzieje się teraz.
Actual to rzeczywisty, faktyczny, często używany do podkreślenia prawdy lub kontrastu.

Poprawnie: My current job is very challenging.
Błędnie: My actual job is very challenging. (Chyba że mówisz o „prawdziwej pracy” w kontraście do innej, np. tymczasowej.)

Pro tip:

• Jeśli chcesz powiedzieć o swoim obecnym stanowisku, planach czy sytuacji – używaj current.

• Actual zostaw na sytuacje, kiedy chcesz podkreślić, że coś jest prawdziwe lub nie jest tylko teorią.

To klasyczna pułapka językowa, która może prowadzić do dramatycznych nieporozumień! 
W języku polskim „fatalny” to po prostu bardzo zły – np. dzień, humor albo… wynik testu. Ale uwaga – po angielsku fatal oznacza śmiertelny, prowadzący do śmierci!

Abysmal – to właściwe słowo, gdy chcesz wyrazić, że coś jest naprawdę kiepskie, beznadziejne.
Fatal – używaj tylko wtedy, gdy mówisz o czymś groźnym dla życia (np. a fatal accident – śmiertelny wypadek).

Poprawnie: His English is abysmal!
Błędnie: His English is fatal! (Chyba że próbujesz nas przestraszyć… )

Pro tip:

• „Fatalna pogoda”? → Abysmal weather

• „Fatalny błąd”? → Abysmal mistake

• A fatal error? To już błąd krytyczny w systemie – komputer może „umrzeć”

Czasy gramatyczne w języku angielskim to jedno z najtrudniejszych zagadnień, z którym maturzyści mają problemy podczas egzaminu. Choć angielski system czasów gramatycznych może wydawać się skomplikowany, właściwe ich rozumienie i zastosowanie może znacząco poprawić wyniki na maturze. W tym artykule przedstawiamy najczęstsze błędy, które popełniają maturzyści, oraz wskazówki, jak ich unikać, by osiągnąć jak najlepszy wynik na maturze z angielskiego.

Jednym z najczęstszych problemów, z którym borykają się maturzyści, jest użycie czasów Present Perfect i Past Simple. Choć oba te czasy odnoszą się do przeszłości, ich znaczenie i kontekst użycia są różne.

Present Perfect używamy, gdy mówimy o czynnościach, które mają skutek w teraźniejszości lub czynnościach, które zaczęły się w przeszłości, ale trwają do teraz. Typowe wyrażenia, które wskazują na użycie tego czasu, to „since”, „for”, „ever”, „never”, „yet”, „already”.

Przykład:

• I have lived in Warsaw for 5 years. (Mieszkam w Warszawie od 5 lat.)

• She has already eaten dinner. (Ona już zjadła obiad.)

Past Simple natomiast używamy, gdy mówimy o czynnościach, które miały miejsce w przeszłości, ale nie mają już wpływu na teraźniejszość. W tym czasie stosujemy określone momenty w czasie, takie jak „yesterday”, „last year”, „in 2005”, „two days ago”.

Przykład:

• I lived in Warsaw for 5 years. (Mieszkałem w Warszawie przez 5 lat – teraz już nie mieszkam.)

• She ate dinner at 7 p.m. (Zjadła obiad o 19:00.

Maturzyści często jednak używają Present Perfect, gdy powinni użyć Past Simple, lub odwrotnie, co skutkuje błędnymi odpowiedziami. Na przykład: “I have visited the cinema yesterday.” (Powinno być: “I visited the cinema yesterday.”)

W trakcie matury z angielskiego, szczególnie w zadaniach dotyczących czasów gramatycznych, maturzyści często popełniają następujące błędy:

1. Mieszanie czasów: Należy pamiętać, że jeśli opisujemy wydarzenia w przeszłości, musimy używać Past Simple lub innych czasów przeszłych, a Present Perfect stosujemy tylko wtedy, gdy mamy do czynienia z czymś, co ma związek z teraźniejszością.

2. Używanie złych wyrażeń czasowych: “Since” i “for” są związane z Present Perfect, natomiast „yesterday”, „last year” – z Past Simple. Często uczniowie mylą te wyrażenia, co prowadzi do użycia niewłaściwego czasu.

3. Nieprawidłowe formy czasowników: Przy czasach, takich jak Present Perfect czy Past Perfect, forma czasownika „have” lub „had” musi być zawsze prawidłowa, co często stanowi problem. Na przykład: “She have already eaten” jest błędne, ponieważ powinno być “She has already eaten.”

Przygotowując się do matury z angielskiego, warto skupić się na kilku kluczowych czasach gramatycznych, które są najczęściej wykorzystywane w zadaniach egzaminacyjnych:

1. Present Simple – używany do opisywania czynności powtarzających się, rutynowych, np. “I wake up at 7 a.m. every day.”

2. Present Continuous – używany do opisywania czynności dziejących się w chwili mówienia, np. “She is reading a book right now.”

3. Past Simple – używany do opisywania zakończonych czynności w przeszłości, np. “I went to the cinema last weekend.”

4. Present Perfect – wskazuje na czynności, które miały miejsce w przeszłości, ale mają wpływ na teraźniejszość, np. “I have finished my homework.”

5. Future Simple – używany do wyrażania przyszłych zamierzeń lub obietnic, np. “I will help you with that.”

Pamiętaj, że regularne ćwiczenia i powtarzanie najważniejszych czasów gramatycznych pozwoli Ci uniknąć typowych błędów i poczuć się pewnie na maturze.

Interpunkcja w języku angielskim może różnić się od polskiej, dlatego warto poznać podstawowe zasady, które pomogą uniknąć błędów. Przykładem jest stosowanie przecinka w zdaniach złożonych, gdzie oddzielamy główną część od podrzędnej. Błędem jest np. niewstawienie przecinka przed “and” w długich listach lub w zdaniach złożonych. Przykład poprawny: “I went to the store, bought some food, and returned home.”

Pamiętaj, że w angielskim nie używamy przecinka przed „and” w zdaniach prostych, np. „I like pizza and pasta.”

Na maturze z języka angielskiego poprawna pisownia jest kluczowa, ponieważ nawet drobne błędy ortograficzne mogą obniżyć Twój wynik. Często spotykamy się z pomyłkami dotyczącymi wyrazów, które brzmią podobnie, ale mają różne znaczenia, co wprowadza zamieszanie. Oto kilka najczęstszych błędów ortograficznych, które pojawiają się na maturze:

„Their” (ich) vs. „there” (tam) vs. „they’re” (oni są)
Wielu maturzystów ma problem z rozróżnieniem tych trzech słów, mimo że mają one zupełnie inne znaczenia.

• „Their” odnosi się do przynależności, np. “Their house is big” (Ich dom jest duży).

• „There” oznacza miejsce, np. “There is a book on the table” (Tam jest książka na stole).

• „They’re” to skrót od „they are”, np. “They’re going to the party” (Oni idą na imprezę).
  Pomylenie tych wyrazów może prowadzić do gramatycznych i semantycznych błędów.

„Your” (twój) vs. „you’re” (ty jesteś)
To kolejna para słów, które są często mylone, szczególnie w mowie potocznej.

• „Your” oznacza przynależność, np. “Is this your pen?” (Czy to twój długopis?).

• „You’re” to skrót od „you are”, np. “You’re very kind” (Jesteś bardzo miły).
  Błąd w tym przypadku może prowadzić do zaburzenia sensu zdania.

„Loose” (luźny) vs. „lose” (stracić)
Mimo że te dwa wyrazy brzmią podobnie, mają zupełnie różne znaczenia.

• „Loose” oznacza luźny, np. “These shoes are loose” (Te buty są luźne).

• „Lose” oznacza stracić, np. “I hope I won’t lose my keys” (Mam nadzieję, że nie zgubię kluczy).
  Pomylenie ich w pisowni to częsty błąd, który może być łatwo zauważony przez egzaminatora.

„Affect” (wpływać) vs. „effect” (efekt)
To jeden z najczęstszych błędów, ponieważ te słowa różnią się tylko jednym literowym elementem, ale ich znaczenia są zupełnie inne.

• „Affect” to czasownik, oznaczający wpływać na coś, np. “The weather can affect your health” (Pogoda może wpłynąć na twoje zdrowie).

• „Effect” to rzeczownik, oznaczający skutek, np. “The effect of the medicine was immediate” (Skutek leku był natychmiastowy).

Pomylone pisownie tych słów mogą sprawić, że Twoje zdania będą niegramatyczne, a to z kolei wpłynie na ocenę.

W języku angielskim podwójne spółgłoski występują rzadziej niż w polskim. Często spotykany błąd to używanie podwójnych spółgłoskich, jak np. w przypadku słowa „accommodation”, które nie ma dwóch „m” (a więc nie piszemy „acommodation”). Inne przykłady to „embarrassment” i „occurred” – żadna z tych form nie zawiera podwójnych spółgłoskich w miejscu, gdzie może się to zdarzyć w polskim.

Wskazówka: Kiedy masz wątpliwości co do pisowni, sprawdź w słowniku – zapamiętanie poprawnej formy za pierwszym razem pomoże Ci uniknąć błędów w przyszłości.

W języku angielskim częściej spotkamy się z literą „e” w wyrazach niż z „i”, szczególnie w przypadku słów takich jak „receive” czy „believe”. Często spotykane błędy to np. „recieve” zamiast „receive”. Pamiętaj, że reguła głosi: “I before E, except after C”, ale znajdziesz wiele wyjątków, więc warto zapamiętać te słowa na pamięć.

Znana zasada mówi, że w większości przypadków „i” pojawia się przed „e” w słowach takich jak „believe”, „field”, czy „piece”. Jednak jeśli po „c” znajduje się „e”, piszemy „cei”, jak np. w słowach „receive” i „ceiling”.

Wskazówka: Ta zasada ma swoje wyjątki, takie jak „science” czy „weird”, więc warto znać te szczegóły, by nie popełniać błędów w pisowni.

„-tion” i „-sion” to zakończenia, które często pojawiają się w języku angielskim. „-tion” stosuje się w przypadku słów pochodzących od czasowników, takich jak „attention” (od „attend”) czy „celebration” (od „celebrate”). Z kolei „-sion” jest bardziej powszechne w słowach związanych z rzeczownikami, które kończą się na „se”, jak np. „decision” (od „decide”) lub „expression” (od „express”).

Wskazówka: Jeśli nie masz pewności co do zakończenia, sprawdź formę podstawową słowa, na której opiera się jego końcówka.

Czytanie ze zrozumieniem na maturze z języka angielskiego to jedno z wyzwań, które sprawia uczniom najwięcej trudności. Mimo że sama treść tekstu wydaje się być prosta, to błędy w interpretacji pytań i nieprecyzyjne odczytanie intencji autora mogą prowadzić do utraty cennych punktów. Poniżej przedstawiam kilka kluczowych wskazówek, które pomogą Ci unikać najczęstszych błędów i skutecznie analizować teksty.

Pierwszym krokiem do skutecznego rozwiązywania zadań na czytanie ze zrozumieniem jest dokładne przeczytanie tekstu, ale nie tylko raz. Dobrze jest przejrzeć tekst dwa razy – pierwszy raz, aby zrozumieć ogólny sens, a drugi, aby wyłapać szczegóły i zwrócić uwagę na słowa kluczowe.

Przygotowanie: Przed przystąpieniem do czytania tekstu warto zapoznać się z pytaniami, abyś wiedział, na co zwracać uwagę podczas lektury. Jeśli pytania dotyczą np. argumentów autora, emocji wyrażanych w tekście lub szczególnych faktów, upewnij się, że zaznaczasz je podczas pierwszej lektury.

Podkreślanie i notowanie: Jeśli masz możliwość, podkreślaj ważne fragmenty w tekście. Zapisuj w notatkach na marginesie, co dany fragment może oznaczać w kontekście pytań. Pozwoli to zaoszczędzić czas w trakcie odpowiadania na pytania, gdyż nie będziesz musiał wracać do całego tekstu.

Jednym z typowych błędów, które popełniają maturzyści, jest brak koncentracji na szczegółach. Wielu uczniów nie zwraca uwagi na drobne różnice w słowach lub znaczeniach, które mogą zmienić sens odpowiedzi. Często mylą oni synonimy lub odpowiadają zbyt ogólnie na pytania. Na przykład, jeśli pytanie dotyczy tego, „co autor miał na myśli”, maturzyści mogą odpowiedzieć tylko ogólnym stwierdzeniem, nie biorąc pod uwagę kontekstu całego tekstu.

Innym popularnym błędem jest przekładanie dosłowne – tłumaczenie słów i fraz z tekstu na polski w sposób dosłowny. W ten sposób można łatwo pominąć subtelności lub zmienić sens wypowiedzi. Pamiętaj, że odpowiedzi na pytania dotyczące tekstu muszą bazować na ogólnym sensie, a nie na dosłownym przetłumaczeniu słów.

• Zwróć uwagę na kontekst: Zanim odpowiesz na pytanie, zawsze spróbuj wyłapać ogólny ton i kontekst tekstu. Zastanów się, o czym jest tekst, kto jest jego autorem i jaki ma on cel. Kontekst pomoże Ci odpowiedzieć na pytania, które odnoszą się do intencji autora lub tonu wypowiedzi.

• Skup się na słowach kluczowych: Podczas czytania zwróć szczególną uwagę na słowa kluczowe, takie jak: „however”, „therefore”, „because”, „in conclusion”. Są to sygnały, które pomagają zrozumieć związek między zdaniami i ułatwiają wyłapywanie istotnych informacji.

• Używaj eliminacji: W zadaniach wielokrotnego wyboru skuteczną strategią jest eliminacja. Jeśli odpowiedzi są w formie A, B, C, D, spróbuj najpierw wykluczyć te, które na pewno są niepoprawne. Dzięki temu, pozostanie Ci tylko jedna lub dwie możliwe odpowiedzi, które łatwiej będzie zweryfikować w tekście.

• Bądź czujny na pytania z pułapkami: Czasami pytania na maturze zawierają subtelne pułapki, które mogą wprowadzać w błąd. Na przykład, pytanie może używać słów, które brzmią podobnie do słów z tekstu, ale ich znaczenie jest zupełnie inne. Staraj się nie ulegać pierwszemu wrażeniu – przeczytaj pytanie kilka razy, aby upewnić się, że rozumiesz je prawidłowo.

• Zarządzaj czasem: Czytanie ze zrozumieniem może być czasochłonne, zwłaszcza gdy trzeba analizować długie teksty. Dlatego dobrze jest podzielić czas na poszczególne zadania, nie zatrzymując się zbyt długo na jednym pytaniu. Jeśli nie jesteś pewny odpowiedzi, przejdź do kolejnego pytania i wróć do trudniejszych kwestii później.

Pisanie wypracowania na maturze z języka angielskiego to jedno z bardziej wymagających zadań, które sprawia uczniom trudności. Ważne jest nie tylko posługiwanie się poprawnym językiem, ale również umiejętność klarownego przedstawienia swoich myśli i argumentów w uporządkowanej strukturze. Poniżej przedstawiam kilka wskazówek, które pomogą Ci napisać dobre wypracowanie maturalne.

Wstęp powinien stanowić krótkie wprowadzenie do tematu wypracowania. Należy w nim zarysować ogólną problematykę i wyrazić swoją opinię, jeżeli jest to wymagane. Warto unikać zbyt długich wstępów, ponieważ mają one jedynie stanowić zapowiedź tego, o czym będzie mowa w kolejnych częściach wypracowania. Na przykład, jeśli temat dotyczy „czy technologie wpływają na naszą codzienność?”, we wstępie warto określić, w jakim kontekście będziesz rozmawiać o tym wpływie.

W tej części wypracowania należy przedstawić swoje argumenty lub myśli na dany temat. Pamiętaj, że każdą opinię czy stwierdzenie powinno się poprzeć przykładem lub argumentem. Każdy akapit powinien koncentrować się na jednym, konkretnym punkcie. Dobrze jest także dbać o spójność między akapitami – w tym celu warto używać spójników i zwrotów, które pomogą płynnie przejść od jednego argumentu do drugiego.

Zakończenie powinno podsumować wyrażone w wypracowaniu opinie i argumenty. Można je zakończyć krótkim wnioskiem, który może dotyczyć przyszłości, ewentualnych działań lub podsumowania omawianego zagadnienia. W zakończeniu ważne jest, by nie wprowadzać nowych informacji, a jedynie podkreślić to, co zostało już napisane.

Wielu maturzystów pisze wypracowanie w sposób chaotyczny, łącząc różne tematy w jednym akapicie. Przestrzeganie właściwej struktury wypracowania (wstęp, rozwinięcie, zakończenie) jest kluczowe, aby wypracowanie było zrozumiałe i spójne.

Często maturzyści piszą zbyt ogólnikowo, podając stwierdzenia, które są mało rozwinięte i nie poparte konkretnymi przykładami. Aby uniknąć tego błędu, warto przy każdej opinii podać konkretne przykłady, które ją potwierdzają.

Pisanie wypracowania w pośpiechu często prowadzi do błędów gramatycznych i składniowych. Dobrze jest poświęcić kilka minut na sprawdzenie swojej pracy, aby upewnić się, że każde zdanie jest poprawne gramatycznie i zrozumiałe.

Przejścia między argumentami powinny być płynne, by tekst miał logiczną strukturę. Często maturzyści zapominają używać odpowiednich spójników, przez co wypracowanie staje się trudniejsze do zrozumienia.